Ontslag komt vaak plotseling. Je bent bezig met je dagelijkse werk en opeens word je “ouderwets” op het matje geroepen bij je leidinggevende. Die geeft droogjes aan dat het bedrijf je wil ontslaan om bedrijfseconomische redenen of simpelweg omdat ze ontevreden zijn over je houding of functioneren. Vervolgens krijg je een papier overhandigt met als titel Vaststellingsovereenkomst, Beëindigingsovereenkomst of Settlement Agreement. Je wordt verzocht naar huis te gaan om het document door te nemen en deze het liefst zo snel mogelijk te tekenen.
Als je thuis van de eerste schrik bekomen bent, ga je op internet zoeken naar de betekenis en inhoud van de overeenkomst die je hebt ontvangen. Zonder juridische achtergrond kan dat best een uitdaging zijn. Wat is zo’n ontslagvoorstel precies en wat zijn de verschillen tussen deze overeenkomsten?
Een vaststellingsovereenkomst is een benoemde overeenkomst tussen een werkgever en werknemer waarmee een dienstverband met wederzijds goedvinden beëindigd kan worden. De vaststellingsovereenkomst kent een specifieke, wettelijke regeling gericht op het beëindigen of voorkomen van een geschil of onzekerheid.
Een beëindigingsovereenkomst is een onbenoemde overeenkomst waarmee een werkgever en werknemer een dienstverband met wederzijds goedvinden kunnen beëindigen. De beëindigingsovereenkomst wordt niet specifiek in de wet genoemd, waardoor partijen vrij zijn om hierin afspraken te maken die hen uitkomen.
Een settlement agreement is het Engelse begrip voor onze vaststellingsovereenkomst. Het is een benoemde overeenkomst tussen een werkgever en werknemer waarin de afspraken over de beëindiging van een dienstverband (termination of employment) bij ontslag met wederzijds goedvinden (dismissal by mutual consent) worden vastgelegd.
Het is best logisch dat er verwarring ontstaat tussen de vaststellingsovereenkomst en de beëindigingsovereenkomst. Ze hebben in het arbeidsrecht namelijk nagenoeg dezelfde betekenis en worden daarom door elkaar gebruikt. Er is echter één groot verschil tussen de twee overeenkomsten:
Beide overeenkomsten zijn geschikt voor het beëindigen van een arbeidscontract. Het maakt voor de geldigheid van het ontslag, het recht op een transitievergoeding of WW-uitkering dus niet uit of je een vaststellingsovereenkomst of beëindigingsovereenkomst is aangeboden. In verband met de wettelijke regeling in de artikelen 7:900 tot en met 7:906 BW zal een arbeidsjurist of een werkgever echter de voorkeur geven om de term vaststellingsovereenkomst te hanteren. Dat komt vooral doordat afspraken die zijn opgenomen in een vaststellingsovereenkomst zélfs geldig zijn als ze in strijd zijn met dwingendrechtelijke bepalingen. Hierdoor zijn de afspraken in een vaststellingsovereenkomst niet of slechts in uitzonderlijke gevallen aantastbaar.